Krzyżownice monoblokowe manganowe

Pierwszym typem krzyżownic, które przedstawimy w Akademii, są krzyżownice monoblokowe manganowe. Co oznacza ich nazwa, z jakich materiałów mogą być wykonane i jakie są ich właściwości?

Krzyżownice monoblokowe

Krzyżownice jak, już wcześniej powiedzieliśmy, są podstawowym wyposażeniem rozjazdów kolejowych. Krzyżownica monoblokowa, jak sama nazwa wskazuje, wykonana jest z jednolitego bloku odlewanego z odpowiedniego staliwa, do którego dogrzewane są elektroiskrowo cztery szyny. Krzyżownica monoblokowa jest monolityczną konstrukcją, która nie posiada dodatkowych  połączeń śrubowych, co ma znaczący wpływ na ograniczenie wykonywanych przy niej prac utrzymaniowych, np. dokręcania i kontroli poprzecznych połączeń śrubowych. To najbardziej zaawansowana konstrukcja krzyżownicy ze wszystkich typów krzyżownic ze stałym dziobem. Ten typ konstrukcji stosuje się w rozjazdach przeznaczonych do przejazdu taboru po torze prostym z prędkością nawet do 200 km/h.

Krzyżownica monoblokowa manganowa

Staliwo manganowe jest materiałem, który utwardza się powierzchniowo pod wpływem wywieranych nacisków. Tym samym zwiększa się jego odporność na ścieranie, co pozwala na wykorzystywanie go do wyrobu fragmentów krzyżownic, których zadaniem jest przenoszenie największych obciążeń generowanych przez koła przejeżdżającego taboru. Korpus manganowy krzyżownicy ma specjalnie ukształtowane końce, dostosowane do nominalnego profilu szyn, do których dogrzewa się odpowiednie końcówki szyn. Staliwo manganowe, ze względu na odmienny skład chemiczny w stosunku do stali szynowej, łączone jest z końcówkami szynowymi za pomocą zgrzewania elektroiskrowego z wykorzystaniem materiału pośredniego, tzw. wkładeki austenityczej. Bufory te mają zdolność do utwardzania powierzchniowego podczas eksploatacji. To właśnie po tym elemencie łatwo rozpoznać krzyżownicę manganową – zarówno monoblokową jak i typu insert. Wkładka austenityczna wyróżnia się wizualnie: jest jaśniejsza od pozostałych elementów krzyżownicy, ma srebrną barwę. Jest to materiał, który nie rdzewieje, dlatego nawet mimo upływu czasu będzie wyróżniającym się fragmentem konstrukcji.

Krzyżownica monoblokowa manganowa może być utwardzana na dwa sposoby:

• poprzez utwardzanie powierzchniowe przez zgniot, który następuje samoczynnie w czasie eksploatacji, pod wpływem ciężaru i nacisku kół taboru;
• poprzez utwardzanie powierzchniowe metodą wybuchową w procesie produkcji elementów krzyżownicy.

Eksploatacja krzyżownicy monoblokowej manganowej

Krzyżownice wraz z upływem czasu wymagają standardowych prac serwisowych związanych z ich eksploatacją, takich jak szlifowanie spływów. Proces powstawania spływów materiałowych jest nieodłącznym elementem towarzyszącym eksploatacji i postępującemu utwardzaniu powierzchniowemu tego typu krzyżownic, szczególnie w początkowym okresie od zabudowy. Monitorowanie powstających spływów oraz ich usuwanie we właściwym czasie jest istotne dla dalszego cyklu życia produktu.