Przemysł: procesy specjalne w KZN Bieżanów

Proces wytwarzania konstrukcji stalowych rozjazdów kolejowych i tramwajowych wymaga wykorzystania precyzyjnych i specjalistycznych operacji – procesów specjalnych. Czym są i które procesy specjalne wykorzystujemy w KZN Bieżanów? Zapraszamy na kolejną lekcję Akademii KZN, która będzie wstępem do nowej serii wpisów.

Co to procesy specjalne?

Norma ISO 9000,określająca nazewnictwo stosowane w odniesieniu do systemów zarządzania jakością, określa proces specjalny jako taki, którego wynik nie może być potwierdzony w sposób łatwy lub ekonomicznie akceptowalny. W takim przypadku trudno jest zweryfikować rezultat w sposób nieniszczący produktu w procesie jego wytwarzania. Ewentualne wady powstające w takim materiale ujawniają się dopiero w czasie użytkowania.

Jakie procesy specjalne wykorzystujemy do produkcji rozjazdów?

W KZN Bieżanów stosujemy cztery procesy specjalne, które obejmują każdy etap produkcji. Najbardziej obszernym i zapewne najpowszechniej kojarzonym z nich jest spawanie. To jeden z kluczowych procesów wytwarzania rozjazdów tramwajowych, dlatego bardzo ważna jest tu wyspecjalizowana kadra i stosowanie kwalifikowanych technologii. Podobnie jest ze zgrzewaniem iskrowym, które jest podstawową metodą łączenia szyn i innych kształtowników w rozjazdach kolejowych.  Ponadto w KZN Bieżanów stosujemy połączenia śrubowe (dokręcanie momentem również jest procesem specjalnym) oraz obróbkę cieplną, zwaną czasem perlityzacją lub perlityzowaniem.

Jak ocenić rezultat procesu specjalnego?

Skoro charakterystyczną cechą procesów specjalnych jest to, że trudno jest zweryfikować ich efekt, to jak w ogóle je zbadać? Do kontroli jakości stosuje się dwie metody:

– badania nieniszczące (NDT – Non Destructive Testing)

– badania niszczące (DT – Destructice Testing).

Badania nieniszczące nie wymagają naruszenia struktury spoiny (w przypadku spawania) i materiału. W KZN Bieżanów stosujemy badania ultradźwiękowe, magnetyczno-proszkowe, penetracyjne, wizualne oraz powierzchniowe pomiary twardości. Stosowane są również badania niszczące, które wymagają zniszczenia materiału, ale pozwalają dokładniej zbadać poprawność wykonania danego złącza lub obróbki cieplnej. W ten sposób badamy  makro- i mikrostrukturę, wytrzymałość, czy rozkład twardości w głębi materiału lub złącza. Ten rodzaj badań wykonywany jest regularnie, zgodnie z wymaganiami systemu zarządzania jakością.

O konkretnych procesach specjalnych i związanych z nimi badaniach przeczytasz w kolejnych wpisach Akademii KZN. Zapraszamy!